Endüktans: Akım değişimine karşı koyma özelliğine denir. Yapısı: Her iletkenin bir endüktansı olduğundan bütün devrelerde az veya çok endüktif etki görülür. fakat genel anlamda endüktans olayı bobinler için tanımlanır. Bobinin endüktansı diğer bazı faktörlerle birlikte sarım sayısının karesiyle doğru orantılı olarak artar. Nüve olarak manyetik ve manyetik olmayan malzemeler kullanılır. Nüvenin büyüklüğü ve sarım sayısı bobinin endüktansını etkiler. manyetik nüve kullanılmış bobinin endüktansı, hava hava nüveli bobine göre çok büyüktür. nüvenin çapının büyük olmasıyla endüktans değeri artar. bobin boyu ile de endüktans ters orantılıdır. Bobin etrafındaki manyetik alanın sürekli artıp azalıp bobinin endüktansı ile ilgilidir. Çalışması: Uygulanan gerilim genlik ve yönünün değişimi ile oluşan manyetik alan, bobin üzerinde bir gerilim indükler. Bu gerilim zıt E.M.K. (Elektro Motor Kuvvet) adını alır ve uygulanan gerilime ters yöndedir. Endüktif etki; manyetik alanın, uygulanan gerilimin yön ve genliğinin değişken olması sebebiyle görülür. Bu etkinin görülmesi için bobine AC gerilim uygulanması gerekir. DC gerilimin yön ve genliği değişmeyeceğinden bobinde endüktif etki görülmez. Endüktans birimi: HENRİ’dir. 1 henri; bir bobinde 1 saniyede 1 amperlik akımı değişimi 1 voltluk zıt E.M.K. indükliyorsa o bobinin endüktansı 1 HENRİ’dir. henri büyük bir değer olduğundan askatları olan milihenri ve mikrohenri kullanılır. Kullanım Alanları: Bobin elektrik ve elektronik devrelerde geniş olarak kullanılır. Bobinler sabit ve değişken oalrak yapılırlar. Şok filtresi, empedans elemanı, kuplaj elemanı olarak elektronikte ayrıca rezonans devrelerinde ayar elemanı, faz kaydırma elemanı olarak kullanılır. Bobinler kısaca şöyle özetlenebilir; 1. Bobin, elektrik akımındaki ani değişimlere karşı koyma özelliğine sahiptir. 2. Bobin DC’de çalışırken sadece omik direnç gösterir. 3. Bobinler elektrik enerjisini manyetik alan şeklinde depolarlar. Bobinler kullanım yerlerine göre çeşitli modellerde üretilirler. Şimdi bunları inceleyelim.        a. Hava Nüveli Bobinler     Daha çok yüksek frekanslı (FM radyo alıcıları, telsiz, TV ve anten yükselteci devreleri vb.) sistemlerde kullanılan bobin çeşididir. Devreye bağlı olan bu tip bir bobinin pozisyonunun el sürerek dahî değiştirilmesi sakıncalıdır. Çünkü, bobinin indüktans değeri değişerek devrenin çalışmasını olumsuz etkiler. Bu sebeple bazı cihazlarda kullanılan hava nüveli bobinlerin üst kısmı, mekanik zorlanmalardan etkilenmemesi için silikon benzeri yapıştırıcı maddelerle kaplanır.        b. Ferrit (Ferit) Nüveli Bobinler     Bu tip nüveli bobinler radyo frekans ve yüksek frekanslı devrelerde kullanılır. Nüve, demir, nikel, kobalt, alüminyum, bakır ve bazı katkı maddelerinin bir araya getirilmesiyle üretilmiştir. Ferrit nüveli radyo frekans bobinleri çoğunlukla petek şeklinde sarılır. Petek sargı bobin sipirleri arasındaki kaçak kapasiteyi azaltır. Ferrit nüve yüksek değerli bobinin üretilmesini sağlar. Bu nüvelerin bir başka yararı ise, az bir iletkenle istenilen değerde bobin yapılabilmesini sağlamasıdır. Ferrit nüveler indüktansı artırıcı etki yaparken, manyetik kuvvet çizgilerine karşı yüksek direnç gösteren pirinç ve alüminyumdan yapılmış nüveler indüktansı düşürürler. İletken olan bu tip nüvelerin üzerinden manyetik alandan dolayı yüksek değerli kısa devre akımları (iç akımlar) dolaşır. Özellikle MHz (megahertz) düzeyindeki frekanslara sahip devrelerde bobin nüveleri kısa devre akımlarının az dolaşmasını sağlayacak malzemelerden yapılır.        c. Demir Nüveli Bobinler     Demir nüveli bobinlere şok bobinler denir. Uygulamada daha çok filtreleme ve ses frekans devrelerinde kullanılırlar d. Sac Nüveli Bobinler Transformatör, balast, AC ile çalışan motor, kontaktör vb. gibi yerlerde fuko akımlarının etkisini azaltmak için birer yüzleri yalıtılmış saclardan yapılmış nüveli bobinlerdir BOBINLER(COIL) SABİT BOBİNLER VE YAPILARI     Bobin bir yalıtkan makara (mandren veya karkas) üzerine belirli sayıdaki sarılmış tel grubudur. Kullanım yerine göre, makara içerisi boş kalırsa havalı bobin, demir bir göbek (nüve) geçirilirse nüveli bobin dı verilir. Bobinin her bir sarımına spir denir BOBİNDEKİ ELEKTRİKSEL OLAYLAR      Bilindiği gibi bir iletkenden akım geçirildiğinde, iletken etrafında bir magnetik alan oluşur. Bu alan kağıt üzerinde daireler şeklindeki kuvvet çizgileri ile sembolize edilir. Bir bobinden AC akım geçirildiğinde, bobin sargılarını çevreleyen bir magnetik alan oluşur. Akım büyüyüp küçülüşüne ve yön değiştirmesine bağlı olarak bobinden geçen kuvvet çizgileri çoğalıp azalır ve yön değiştirir. Bobine bir DC gerilim uygulanırsa, mağnetik alan meydana gelmeyip bobin devrede bir direnç özelliği gösterir. ZIT ELEKTROMOTOR KUVVET(EMK):     Bobin içerisindeki kuvvet çizgilerinin değişimi, bobinde zıt elektromotor kuvvet (zıt EMK Ez) adı verilen bir gerilim endükler. Bu gerilimin yönü Şekil 1.30 ’da gösterilmiş olduğu gibi kaynak gerilimine ters yöndedir. Dolayısıyla da zıt EMK, bobinden, kaynak geriliminin oluşturduğu akıma ters yönde bir akım akıtmaya çalışır. Bu nedenledir ki, kaynak geriliminin oluşturduğu "I" devre akımı, ancak T/4 periyot zamanı kadar geç akmaya başlar. Zıt EMK ’nın işlevi, LENZ kanunu ile şöyle tanımlanmıştır. LENZ kanununa göre zıt EMK, büyümekte olan devre akımını küçültücü, küçülmekte olan devre akımını ise büyültücü yönde etki yapar. ENDÜKTİF REAKTANS (XL):     Bobinin, içinden geçen AC akıma karşı gösterdiği dirence endüktif reaktans denir. Endüktif reaktans XL ile gösterilir. Birimi "Ohm" dur. Şöyle ifade edilir: a) AC kaynak geriliminin pozitif alternansındaki devre akımı. b) Kaynak gerilimi (v), devre akımı (i) ve zıt EMK (Ez) arasındaki bağıntı "L" nin değeri bobinin yapısına bağlıdır. Bobinin sarım sayısı ve kesit alanı ne kadar büyük olursa, "L" okadar büyük olur. Dolayısıyla AC akıma gösterdiği dirençte o oranda büyür. "L" nin birimi yukarıda da belirtildiği gibi Henry (H) ’dir. Ancak genellikle değerler çok küçük olduğundan "Henry" olarak yazımda çok küsürlü sayı çıkar. Bunun için miliHenry (mH) ve mikrohenry (µH) değerleri kullanılır. Henry, miliHenry ve mikroHenry arasında şu bağıntı vardır.  KARŞILIKLI EDÜKTANS (M):      Aynı nüve üzerine sarılı iki bobinin birinden akım geçirildiğinde, bunun nüvede oluşturduğu kuvvet çizgileri diğer sargıyı da etkiliyerek, bu sargının iki ucu arasında bir gerilim oluşturur. Bu gerilime endüksiyon gerilimi denir. Bu şekilde iletişim, karşılıklı (ortak) endüktans denen belirli bir değere göre olamaktadır. Karşılıklı endüktans (M) ile gösterilir ve şu şekilde ifade edilir: M ’in birimide Henry(H) ’dir. Şöyle tanımlanır: Aynı nüve üzerindeki iki bobinin birincisinden geçen 1 amperlik AC akım 1 saniyede, ikinci bobinde 1V ’luk bir gerilim endükliyorsa iki bobin arasındaki karşılıklı endüktans M=1 Henry ’dir. Bobinler seri bağlanırsa toplam endüktans: L=L1+L2+L3+.......... olur. Aynı nüve üzerindeki iki bobin seri bağlanırsa: L=L1+L2±2M olur.